De nieuwe Achterhoekse videoserie, Zwarte Cross TV, is vanaf 27 oktober 2022 gratis beschikbaar voor basisscholen. Als docent hoef je het dialect niet machtig te zijn en sterker nog: je kunt naast de kinderen in de schoolbanken plaatsnemen! Het streektaalonderwijs – van circa 3 minuten per keer – wordt namelijk compleet verzorgd door presentator Hendrik Hopman (bekend van Warboel en het Zwarte Cross Blagenparadijs).

Scroll naar beneden om de beschikbare video’s te bekijken. Vanaf 27 oktober 2022 zal er iedere maand een nieuwe video geüpload worden op deze pagina. De video’s kunnen op ieder gewenst moment bekeken worden.

Wil je op de hoogte gehouden worden als er een nieuwe aflevering klaarstaat? Mail dan naar [email protected].

Van Old naor Jong: Achterhooks

Naast de 8-delige videoserie is er een Achterhoeks lesprogramma ontwikkeld voor basisscholen. Hiervoor hebben de Zwarte Cross, Rijksuniversiteit Groningen, Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers en de Nationale Wetenschapsagenda hun krachten gebundeld. Het Achterhoekse lesprogramma is een initiatief om de streektalen in het algemeen en de Achterhoekse taal in het bijzonder levend te houden en te ontwikkelen. Wereldwijd verdwijnen er continu talen. Dat is jammer, want taal verbindt en meertaligheid is een verrijking. Dus zouden we onze kinderen, naast goed Nederlands en Engels, onze eigen streektaal moeten leren. Want als we dat niet doen is een taal die meer dan duizend jaar gebezigd is, binnen enkele generaties uitgestorven. En vroeg beginnen is beter, want een taal leren is voor een kind een stuk makkelijker dan voor een volwassene.

Meld je aan!

Scholen kunnen zich aanmelden om het lespakket ‘Van Old naor Jong: Achterhooks’ te ontvangen via deze link. De lespakketten kunnen door alle basisscholen aangevraagd worden en zijn geheel gratis.

Download de app

Bij het lesprogramma met leskaarten hoort een gratis app waarbij alle schoolkinderen, maar ook iedereen die dit leuk vindt, spelenderwijs Achterhoeks kunnen leren. De app is beschikbaar voor zowel iOS als Android.

In aflevering 8 is het tijd om te dansen met Medina! Medina gaat ons een choreografie leren. Hierbij geeft ze jullie meerdere tips, dus let goed op.  Schud de heupjes maar los, slinger de muziek moar an, oefen erop los en deel jullie eindresultaat met ons. En denk eraan: hol de bene d’r onder en de gang d’r in!

Goed goan!

Vandaag hebben wij een compilatie van leuke, lompe, grappige video’s op een rij gezet, en dat allemaal in het Achterhoeks. Hendrik Hopman – oftewel de allesweter – legt jullie weer haarfijn uit wat de Achterhoekse uitspraken betekenen.

In deze aflevering gaan we op bezoek bij top chefkok Nel Schellekens, in ’t Keunenhuis in Winterswijk. Nel gaat ons leren hoe je van een oude stoete iets overheerlijks kunt maken, zoals wentelteefjes en Achterhoekse brownies! En dat is nog niet alles, want als kers op de taart heeft Nel nog twee extra recepten voor jullie in petto. Zo komt de rest van de oude stoete ook nog goed van pas! Bijvoorbeeld voor wat lekkere kuukskes of een broodpudding.

Wil jij thuis (of op school) ook aan de slag met één van deze recepten? Klik dan hier. En laat ons vooral even weten hoe het heeft gesmaakt!

In aflevering 5 gaan we met onze grote vrienden van Warboel muziek maken op de Zwarte Cross. Op het Blagenparadijs gaat Sander jullie tips geven hoe je aan de slag kunt om zelf muziek te maken. De belangrijkste tips: gewoon doen en wees een beetje vregge!

Hopelijk zien we jullie op het Blagenparadijs tijdens de #ZC23. Mocht je in de tussentijd al muziek hebben gemaakt, deel dat dan vooral met ons.

In aflevering 4 van Zwarte Cross TV gaan we langs bij onze vrienden van Steam Academy en we gaan het over raketten hebben! En dat is nog niet alles, want we gaan er zelfs eentje maken en testen.

Wil jij nou ook op school of thuis een waterraket maken? Dan kun je hier het stappenplan downloaden. We zijn benieuwd naar het resultaat, dus deel dat vooral met ons via [email protected].

In aflevering 2 van Zwarte Cross TV gaan we naar stadion De Vijverberg, de thuisbasis van De Graafschap. We gaan hier penalty’s schieten en niemand minder dan Nick van den Dam – één van de keepers van De Graafschap – gaat jullie leren hoe je dit het beste kunt doen.

Benieuwd naar alle tips en tricks van Nick? Check dan deze video! En vergeet vooral niet het resultaat met ons te delen, want we zijn erg nieuwsgierig.

Welkom in de wereld van Vince, oftewel: welkom in de allereerste aflevering van Zwarte Cross TV! Vince gaat jullie leren hoe je je vader, moeder, broertje of iemand anders in de maling kunt nemen. En let maar eens goed op, want ome Vince legt het maar één keer uit. Disclaimer: doe niet alles na wat Vince doet.

En Vince heeft het over woorden als krang, jagen, kattenbak, pröttel, maar gelukkig is daar Hendrik Hopman to the rescue die haarfijn uitlegt wat dit allemaal betekent. SNAP I’J UT NOW?

Hebben jullie de trucjes van Vince al geoefend, in de klas en/of thuis? Leg het op beeld vast en mail het naar ons. We zijn benieuwd!

Hoe het Achterhoekse lesprogramma is ontstaan

De Zwarte Cross (Feestfabriek AKG BV), Rijskuniversiteit Groningen (RUG), Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) en de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) hebben samen het Achterhoekse lesprogramma ontwikkeld. Op de persdag van de Zwarte Cross 2022 is het lesprogramma gepresenteerd. Het persbericht vind je hier. Het lesprogramma is een unieke samenwerking van verschillende partijen die samen een Achterhoeks lespakket ontwikkeld hebben. Het lespakket bestaat niet alleen uit leskaarten en een voorleesboek, maar ook een digitale app. Doel van dit alles is het gebruik van het Achterhoeks te stimuleren en daarom bieden bovenstaande partijen hulp aan om de kinderen kennis te laten maken met het Achterhoeks als taal van hun regio. EditieNL kwam ook langs in het Blagenparadijs op de Zwarte Cross en schreef hier een mooi artikel over.

De afgelopen twee jaar heeft de Feestfabriek gebruikt om het kinderboek en de video’s van Zwarte Cross TV vorm te geven. Inmiddels is de NWA financier van de ontwikkeling van de app en het bijbehorende lespakket, waardoor een nóg uitgebreider en mooier lespakket kan worden aangeboden aan alle basisscholen. Hiervoor worden dit jaar 100 lespakketten gedrukt.

Hoe Zwarte Cross TV is ontstaan

Zwarte Cross TV komt voort uit een bredere missie die de Zwarte Cross officieel in 2013 startte met de uitgave van het Achterhoeks kinderboek en daarbij het pleidooi voor meer streektaal in het onderwijs. Dit kreeg veel bijval van prominente Achterhoekers en onafhankelijke geesten buiten de streek. In 2014 trapte voetballer Klaas-Jan Huntelaar het ‘uurtje Achterhoeks’ op alle basisscholen af door zijn verhaal uit ‘Tante Rikie’s onmundig mooie verhalenboek’ voor te lezen en ook muzikant Bennie Jolink las voor in de klas. In 2020 verscheen het eveneens door de Feestfabriek uitgebrachte ‘Tante Rikie’s tweede onmundig mooie verhalenboek’, met nieuwe verhalen van o.a. Guus Hiddink, Gerda Havertong, Arnon Grunberg en Luuk en Siem de Jong en deze 28 kinderverhalen zijn, voor mensen die Achterhoeks (voor)lezen lastig vinden, ook als luisterboek verkrijgbaar.